Nietzsches vernietigingsfantasieën

Natuurlijk zegt Nietzsche dat de krachtige wordt overheerst met de moraal van de zwakke. Ze wordt in toom gehouden met verhalen over medelijden, barmhartigheid en het toekeren van de andere wang. Dat kun je zo interpreteren dat hij vindt dat de krachtige zich daaraan moet ontworstelen en op haar beurt de zwakke moet gaan overheersen. 

Maar in zijn pleidooien zie ik toch vooral dat hij zich teweer stelt tegen een alles overheersende, alles plat slaande en vaststaande moraal, die al het individuele verlamt en de mond snoert. Daarin ziet hij een ware belemmering van de levenskracht. Daarop richt hij dan ook zijn pijlen en, toegegeven, daarin schiet hij af en toe wat door. Maar hij wil toch vooral dat we meester worden over onszelf en over onze eigen deugden. Die zijn ons in het vastliggende morele klimaat de baas, terwijl ze volgens hem onze werktuigen moeten worden waar we gebruik van kunnen maken om onze doelen te bereiken, wat die doelen ook mogen zijn. 

Dat denken leidt bij hem tot een diepe afschuw voor de hordes mensen die als makke schapen achter elkaar aan leven, en tegelijkertijd anderen de les lezen met hun bekrompen manier van denken. Dat leidt weer tot vernietigingsfantasieën. Maar dat hoeven we hem niet al te hard aan te rekenen. Nietzsche was geen Markies de Sade die het eigen genot boven alles stelde. En hij was al helemaal geen Hitler. Bovendien, als al die ijverige ambtenaren die het vernietigingsapparaat van de Nationaal Socialisten draaiende hielden Nietzsche werkelijk hadden begrepen en gevolgd, dan zouden ze hun banale kwaad niet hebben uitgevoerd. Nietzsches allesvernietigende woede zal zich dan ook veel eerder op hen hebben gericht, dan op de Joden.

Dit bericht werd geplaatst in Spreuken en sproken van alledag. Bookmark de permalink .

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s