Een uitbreiding van Peter Hackers concept

Het concept van een persoon is hoogstpersoonlijk door Peter Hacker aan me geïntroduceerd. De universiteit van Utrecht had hem uitgenodigd om een lezing te komen geven, en daar was ik bij aanwezig. Tijdens die lezing legde hij zijn publiek uit waar de notie van de persoon vandaan kwam, en wat die volgens hem op dit moment betekende. Hij deed ons uit de doeken waaraan een wezen moet voldoen wil het een persoon zijn. Zo herinner ik me nog duidelijk dat een wezen een complexe taal moet hebben, zoals wij mensen. Wat als resultaat opleverde dat zo ongeveer alleen mensen personen kunnen zijn.

Peter Hacker zal zo’n uurtje aan het woord zijn geweest, en het was erg interessant om naar hem te luisteren. Maar aan het eind van zijn lezing zat ik wel met een paar vragen, die helaas nog te prematuur waren om direct te stellen. Het vragenrondje werd dan ook vooral door de verzamelde Utrechtse hoogleraren aangegrepen om te verklaren dat ze het roerend met Peter Hacker eens waren, en om hier en daar wat kleine aanvullingen te geven, waarmee ze hun eruditie bewezen.

Gelukkig was ik niet de enige die problemen had met de voorstelling van zaken van Peter Hacker. De jongen naast me vroeg zich af of hij volgens het concept van Hacker een persoon was als hij in een psychose zat. En deze jongen formuleerde zijn vraag duidelijk aan meneer Hacker. Was hij een persoon in een psychose? In mijn ogen en in die van mijn buurman, had Hacker op die vraag moeten antwoorden dat hij in een psychose inderdaad geen persoon was, omdat hij in die staat op geen enkele manier kon communiceren. We hadden dan ook het gevoel dat we werden afgescheept met een politiek correct antwoord toen Hacker ons verzekerde dat de jongen ook in zijn psychose voor het predicaat ‘persoon’ in aanmerking kwam. We vonden dat jammer.

Dit voorval, in combinatie met mijn eigen verbazing, zette me in de dagen die volgden nog eens goed aan het denken over de persoon en over wat het nu eigenlijk inhoudt een persoon te zijn. In die eerste week heb ik er al een tekst over geschreven, waarin ik onomstotelijk aantoon dat ook dieren personen kunnen zijn. Maar daar bleef het niet bij. Nog maanden ben ik blijven herkauwen wat ik me van de lezing herinner, en onveranderlijk kon ik de argumenten van Hacker weerleggen. Onvermijdelijk.

Maar dat is natuurlijk het makkelijkste wat bestaat, alleen voor jezelf bewijzen dat iemand ongelijk heeft, terwijl die ander geen nieuwe tegenargumenten kan geven. Hacker bezat alleen die paar argumenten die ik me herinnerde en die had ik hem al lang uit handen geslagen. Dus had hij geen schijn van kans en was er voor mij aan dat hele gestoei geen enkele eer te behalen. Daarom ben ik onlangs op internet gaan zoeken naar het boek dat Hacker geschreven had. Eerst zocht ik naar een boek met de titel The Concept of a Person, maar dat bleek niet te bestaan. Na wat nader onderzoek vond ik een paragraaf met die naam in zijn boek Human Nature: The Categorical Framework. Nog diezelfde avond heb ik dat besteld.

Wilt u weten hoe dit afloopt, dan kunt u deze pdf van de tekst downloaden.