Recensie van Lipari van Robbert Welagen

Lipari is een boekje over eenzaamheid, het lege leven en vluchtige ontmoetingen, daar kun je niet omheen in het krappe uurtje dat je nodig hebt om het te lezen. Het tempo van de novelle is hier helemaal op aangepast. Er gebeurt zogezegd niet veel op het Italiaanse eilandje dat, heel toepasselijk, onder het fascistische regime een gevangeneneiland was. Dat laatste wordt natuurlijk gebruikt als metafoor voor het feit dat de hoofdpersonen gevangen zitten in hun eigen leven en eenzaamheid, al had dat wat mij betreft wel wat dikker mogen worden aangezet. Het lijkt nu alsof de schrijver, Robbert Welagen, vertrouwt op de algemene kennis van zijn lezers. Maar wie heeft er hier in Nederland ooit van Lipari of haar geschiedenis gehoord? En een boek moet los kunnen staan van Wikipedia, vind ik althans.

Het boek gaat over drie mensen aan een zwembad op Lipari. En op het eerste gezicht lijken we dus te maken te hebben met een portret van drie eenzame mensen, waardoor die eenzaamheid tot de macht drie wordt verheven en het boekje uit zijn voegen barst. Maar als dat de bedoeling van de schrijver was, dan is zijn opzet mislukt. Goed beschouwd blijft namelijk alleen het portret over van de eenzame hoofdpersoon, die zijn eenzaamheid lustig projecteert op zijn omgeving. En dan blijkt het boek helemaal niet meer uit zijn voegen te barsten, dan blijkt het zelfs allemaal net wat te mager. Die hoofdpersoon kan het verhaal niet dragen, daarvoor komen we te weinig van hem te weten. Zijn eenzaamheid wordt niet voldoende gerechtvaardigd door die paar beelden uit zijn jeugd, waarin we kennis maken met de afstandelijkheid van zijn ouders, een afstandelijkheid die hem blijkbaar in de eenzaamheid dreef, och arme. Het is te schraal om overtuigend te zijn, wat we overigens best kunnen goedpraten. Het boek gaat namelijk ook, zoals ik al eerder zei, over vluchtige ontmoetingen. En dan hebben we het niet alleen over de vluchtige ontmoeting van de hoofdpersoon met zijn twee tegenspelers, maar ook over onze ontmoeting met de hoofdpersoon. Ook die is vluchtig en daarmee klopt het allemaal weer als een bus. Maar dat het verstandelijk allemaal klopt, neemt niet weg dat we na lezing met een onvoldaan gevoel blijven zitten. Een onvoldaan gevoel dat trouwens nog wordt gevoed door de onzorgvuldigheid waarmee de hoofdpersoon en zijn vrouwelijke tegenspeler tot elkaar worden gebracht. Dat gebeurt in één enkele zin: “En toen had ik haar vertrouwen gewonnen.” Hoewel deze plotselinge overgang nog een beetje wordt gemaskeerd door de alcohol die ineens in haar bloedbaan blijkt te stromen, is het wel heel kort door de bocht, wat bovendien het prettige tempo van de novelle volkomen verstoort. De schrijver heeft op deze plaats verzuimd om nog wat extra pagina’s te schrijven. En omdat het hier een sleutelpassage betreft mogen we dat hem en zijn boek zwaar aanrekenen.

Dit boekje is minder dan het had moeten zijn. Dat is jammer. Maar Robbert Welagen is nog jong en hij laat zien dat hij schrijven kan. Ik heb goede hoop dat ik met zijn volgende boek meer waar voor mijn geld zal krijgen.